Uchwycenie piękna i osobowości człowieka na zdjęciu jest zadaniem niezwykle skomplikowanym. Zależy od szeregu czynników m.in. poczucia estetyki fotografa, jego umiejętności czysto warsztatowych oraz zdolności interpersonalnych, dzięki którym tworzy swobodną atmosferę widoczną w późniejszych pracach. 26 marca w ramach cyklu Fotowtorek w kawiarni #tag odbyły się warsztaty, których gościem był Radek Świątkowski – warszawski fotograf, twórca spektakularnych portretów. Podzielił się on z uczestnikami wydarzenia swoimi doświadczeniami oraz opinią na temat możliwości, jakie daje nam rozwój fotografii mobilnej.
W Twoich pracach widać bardzo duże doświadczenie. Od kiedy pasjonujesz się fotografią? Pamiętasz swój pierwszy aparat oraz zdjęcia, jakie nim zrobiłeś?
Radek Świątkowski: Fotografią zajmuję się od 2007 roku, czyli od czasu studiów. Były to początki technologii cyfrowej, gdy cały czas trwała dyskusja „czy kiedykolwiek cyfra będzie miała lepszą jakość od kliszy”. Dziś wydaje się to zabawne. W czasie pięciu kolejnych lat technologia zrobiła ogromny postęp. Moim pierwszym aparatem był Canon EOS 40D – wtedy hit, dzisiaj ciężko byłoby go sprzedać za jedną dziesiątą ówczesnej ceny. Niemniej pozwolił mi na podjęcie pierwszej pracy w agencji fotograficznej, za co jestem mu wdzięczny.
Na Twoich zdjęciach często pojawiają się portrety. Czy uchwycenie osobowości danej osoby jest największym wyzwaniem dla fotografa?
RŚ: Z fotografowaniem ludzi jest trochę jak z chodzeniem na randkę. Jeśli chcesz, żeby się udała, to powinna panować swobodna atmosfera. Czy łatwo zaaranżować taką sytuację? Rekomenduję rozmawiać z fotografowaną osobą o wszystkim, tylko nie o zdjęciach. I nie o sobie. To złota rada, również na randce ?.
Telefony komórkowe dysponują coraz lepszymi aparatami fotograficznymi. Najnowsze modele mają nawet po kilka obiektywów Co sądzisz o nowinkach tego typu? Jakie perspektywy otwiera fotografia mobilna?
RŚ: Nowoczesne telefony komórkowe zastępują kiedyś popularne Polaroidy, dzięki którym fotografia stała się dostępna dla amatorów, hobbystów i podróżników. Polaroidy pozwalały robić zdjęcia bez potrzeby znajomości ustawień aparatu, tak jak dziś smartfony. Korzysta z tego bardzo dużo ludzi, którzy nie pasjonują się sprzętem, ale mają fantastyczny zmysł estetyczny. Dlatego na pytania znajomych, jaki aparat sobie kupić, często odpowiadam, że najnowszego iPhona. Sam na wakacje nie zabieram już dużego i nieporęcznego aparatu. Wystarcza mi telefon.
Obecnie fotografowie mają do dyspozycji niezliczoną ilość akcesoriów do robienia zdjęć, a także specjalistyczne oprogramowanie. Czy zgodzisz się ze stwierdzeniem, że nic nie zastąpi jednak wrażliwości i poczucia estetyki artysty? Jak nowe technologie, szczególnie w kontekście rozwijającej się fotografii mobilnej wpływają na jakość i efektowność powstających zdjęć?
RŚ: Znam kilku fotografów, którzy robią zdjęcia na ustawieniach automatycznych aparatu i wykonują sesje reklamowe dla dużych marek. Jednocześnie wiele osób potrafi godzinami rozmawiać na temat bokehu obiektywu, ale ta wiedza nie przekłada się na jakość ich zdjęć. Poczucie estetyki jest kluczowe w pracy artysty, jednocześnie uważam, że można się tego nauczyć i nie dotyczy to wyłącznie fotografii. W filmie, muzyce i malarstwie jest podobnie, a przykładem może być twórczość znakomitego Juana Miró, którego styl i poczucie estetyki ewoluowały, zmieniając radykalnie oblicze jego malarstwa.
Jakie aplikacje do robienia zdjęć znajdują się na Twoim telefonie?
RŚ: W telefonie posiadam wiele aplikacji, ale głównie korzystam z trzech: Lightroom, VSCO oraz Afterlight.
Każdy z nas ma w kieszeni smartfona, dzięki któremu w każdej chwili jesteśmy w stanie zrobić zdjęcie. W związku z tym coraz więcej osób zaczyna próbować swoich sił w fotografii. Czy masz jakąś poradę dla początkujących fotografów?
RŚ: Fotografia może być pracą lub hobby, ale na pewno powinna sprawiać przyjemność. A łatwiej coś polubić, jeśli to dobrze poznamy. Na szczęście Internet nam to ułatwia. Chciałbyś robić zdjęcia jak Richard Avedon w studiu, ale nie wiesz jak ustawić światło? Przejrzyj filmy poradnikowe na YouTubie. Chcesz podszkolić się z obróbki zdjęć? Nie ma sprawy, w Internecie znajdziesz mnóstwo darmowej wiedzy na ten temat. Brakuje Ci inspiracji? Zamów albumy przez Internet lub pooglądaj zdjęcia na Pintereście. Dla mnie fotografia to praca, ale i hobby. Jest tak m.in. dlatego, że cały czas staram się szlifować swoje umiejętności. Uważam, że nauka to proces, który nigdy nie powinien się zatrzymać.
Na co Twoim zdaniem powinno się zwrócić szczególną uwagę na początku przygody z robieniem zdjęć?
RŚ: Jest mniej więcej 10 kategorii, z którymi każdy fotograf powinien się zaznajomić: zdjęcia architektury, fotografia krajobrazowa, studio fotograficzne, portrety, akty, moda, zdjęcia aranżacyjne, reportażowe… warto popróbować różnych rzeczy, zanim się fotograficznie ukierunkujemy. Powinniśmy także pamiętać, że w kwestii finansowej, fotografia może być studnią bez dna. Zatem jeśli nie zamierzamy fotografować Puszczyka Uralskiego w Magurskim Parku Narodowym o czwartej nad ranem, nie ma sensu kupować drogiego obiektywu o ogniskowej 500mm. A może tego właśnie byśmy chcieli?
Jakie cechy powinna dla Ciebie spełniać fotografia idealna? Jak spośród tysiąca podobnych zdjęć wybrać to najlepsze?
RŚ: Proces wybierania zdjęć jest faktycznie trudny – szczególnie gdy trafi się wybitna modelka. Czasem zastanawiam się, ile dobrych zdjęć przepadło, bo odrzuciłem je podczas selekcji pod wpływem chwili. Jednak to tylko akademickie rozważania, bo chorobliwe dążenie do perfekcji nie jest w moim stylu. Wolę nawinąć kolejną rolkę filmu na aparat, niż rozpamiętywać co by było gdyby.
Co do idealnych zdjęć – znam ich wiele, ale żadne nie należy do mnie. Może dlatego moje ulubione zdjęcie, to to, którego jeszcze nie zrobiłem…